Hensbroeker Kerk

Aard adviesopdracht

Analyse zoutbelasting, schadekwantificatie, onafhankelijk advies over de mogelijkheden voor het behandelen en afwerken van de muur waarbij het toekomstige gebruik van de kerk in ogenschouw wordt genomen.

Opdrachtgever: Stichting Vrienden Hensbroeker Kerk

Uitvoering: N.t.b.

Status: Adviesmodule I gereed.

Historie

De rijksmonumentale Hensbroeker Kerk is een eenbeukige en aan vijf zijden gesloten dorpskerk uit de jaren 1657/58. Op 2 juli 1657 werd de eerste steen gelegd. Bouw en inrichting duurden slechts één jaar. De kerk is in gotische trant opgetrokken en heeft als dak een houten tongewelf dat inwendig versierd is.

In de massief opgemetselde gevels zijn rondboogramen aangebracht. In de koorsluiting ontbreekt het middenvenster. De toren is bijna geheel ingebouwd in het schip en is sinds 1798 eigendom van de burgerlijke gemeente. In de 19e eeuw verkeerde het gebouw in zeer slechte staat, mede veroorzaakt door achterstallig onderhoud. Omstreeks 1838 werden de allernoodzakelijkste werkzaamheden uitgevoerd. In 1985 werd er een betonnen ringbalk onder het maaiveld in het metselwerk geplaatst om de aanwezige fundering te ontlasten. Tussen 1987 en 1988 komt het tot een ingrijpende restauratie.


Uitdaging

In verband met een zeer hoge zoutbelasting in een jarenlang gedroogde muur komt het pleisterwerk af van de muur. Op een groot aantal plekken verkruimelt het oude saneerpleister. Hier kunnen ook de zouten van de muur worden afgeborsteld.

Voor de inpoldering van de Anna Paulownapolder lag Hensbroek in een veengebied dat direct in contact stond met de toenmalige Zuiderzee. De oorzaak van de hoge zoutbelasting – zo weet men – ligt met grote waarschijnlijkheid in het zilte aanmaakwater dat tijdens het opmetselen van de kerk is gebruikt. Een symptoom dat dit vermoeden doet ondersteunen, is de gelijkmatige verdeling van het schadebeeld over de gehele muurhoogte tot onder aan het dak.